شیوه های مقابله با اشرافیت از دیدگاه امام علی ( علیه السلام )

اشرافیت، دنیا طلبی، رفاه زدگی و عشق و علاقه مفرط به دنیا به طور عام (مقام، ثروت و ...) که باعث می شود انسان در همه این زمینه های دنیوی یا برخی از آنها خواستار برتری و والایی باشد، یکی از صفات مذموم است که مانند یک ویروس خطرناک، فرد، جامعه و اعتقادات آنها را مورد هدف قرار داده و به نابودی می کشاند. در این تحقیق که با روش نقلی وحیانی و بهره برداری از منابع کتابخانه ای انجام شده قصد داریم با توجّه به رفتارها و بیانات امام علی(ع) شیوه های مقابله اعتقادی و رفتاری با این صفت ناپسند را استخراج کنیم و با عمل به آموزه های امام علی(ع) که برگرفته از علم الاهی است، بتوانیم خود و جامعه اسلامی را از آسیب های خطرناک آن حفاظت کرده و از نفوذ و سرایت آن در جامعه دینی جلوگیری کنیم. مولای متقیان امام علی(ع) بعد از رحلت پیامبر(ص) و از همان آغاز غصب خلافت با اشرافیت در انواع مختلف آن با موضع گیری ها و سخنرانی ها در موقعیّت های متفاوت به دو شیوه مقابله کرده است. 1. اعتقادی:در این بخش امام با تبیین عواملی که سبب هشیاری و جلوگیری از گرفتار شدن در دام اشرافیت می شود مانند توجّه به خدا در همه حالات، شناساندن ماهیّت واقعی دنیا و سرانجام دنیاپرستی و شناخت الگوهای صالح و فاسد و ...با اشرافیّت مقابله کرده است. � 2. رفتاری:دراین قسمت امام در مقابله با اشرافیّت از روشهایی مانند نوشتن نامه به کارگزاران و اصحاب خود که به دنبال تجمّل گرایی و اشرافیّت رفته بودند و سرزنش و برخورد با آنها، نیز رفتارش در چگونگی برخورد با دنیا و برخورد با فرزندان و نزدیکان خود در مورد بیت المال و همچنین مبارزه و جنگ با اشراف و دنیاپرستانی که به هیچ صراطی مستقیم نبودند استفاده کرده است. امام در مدت پنج سال حکومت خود درگیر مبارزه با قدرت طلبان و دنیا گرایان از خدا بی خبر بود و فرصتی را که امام می توانست از آن در جهت تربیت و رشد و پیشرفت جامعه اسلامی استفاده کند ؛ به خاطر اشرافیگری و دنیا پرستی و قدرت طلبی عدّه ای از اطرافیانش و صحابه رسول خدا (ص) به جهاد و مبارزه با این فرصت طلبان و دنیا گرایان پرداخت تا با اصلاح جامعه، احکام اسلامی و سنن فراموش شده پیامبر اعظم(ص) را دوباره زنده کند. امام (ع) قدرت و ثروت و میل به دنیا را به خودی خود مطرود و مذموم نمی داند بلکه فقط در صورتی که این نعمت ها در مسیر ناصحیح قرار گیرد و رسیدن به آنها به هر قیمتی هدف باشد، مورد نکوهش قرار می دهد. واژگان کلیدی: اشرافیت اقتصادی، اشرافیت اجتماعی، اشرافیت سیاسی,دنیا گرائی، رفاه زدگی، قدرت طلبی، هوس پرستی